ဟာန်
မန်တြေံ[ပလေဝ်ဒါန်]
ဗွဟ်ရမ္သာင်[ပလေဝ်ဒါန်]
နိရုတ်[ပလေဝ်ဒါန်]
(မန်တြေံ) ဟာန် (ဟိုတ်မဒှ် ရမ္သာင်မွဲတုဲ ဟွံမဲ ကုပြံင်လှာဲ။ စဵုကဵုတ္ၚဲဏအ် ချူကီု ဟီုကီု အတိုင်မန်တြေံ)
တိမုက်တိရ်ေဍႝယ် ဟာန်တ္လင်မိေမႝာက်။ မုက်တိရ်ေဍႝယ် ဟာန်တလင်ဝါရ်။ မုက်တိရ်ေဍႝယ် ဟာန်တ္လင်ပိရ်လိတ်။ မုက်တိရ်ေဍႝယ် ဟာန်တ္လင်စိင်ကိန္တ ဟန်တိပြာသာတ်ဇၞောက် အုတ်မ္သုန်ဟာန်ဂေါးတုန် ဖ္ဟုံ ကုဍေက်က္လသ်ထရ်သြေည် ဖ္ဟုံဗ္လး သာလ်ဒိင်ကရ် စုတ်ပ္ကာဝ်ထရ်သိရ်ဝိင် ပၞေင်ဒုလေင်။ ဂေါးမဗုံနး ဟုရာ သမာသ္ငိအ် လ္ငောရ် အုတ်သ္ထာန် မသ္ုန်ဟာန်ဂေါး။ (သြိုင်နန်၊ က၊ ၃ - ၈) (တိမုက်အပ္ဍဲ ဟာန်(ဂကောံ)ဒိုဟ်ဗမံက်။ မုက်အပ္ဍဲ ဟာန်ဒိုဟ်ဝါရ်။ မုက်အပ္ဍဲ ဟာန်ဒိုဟ်ပလိုတ်။ မုက်အပ္ဍဲ ဟာန်ဒိုဟ်စိင်ဂတ (ဂၠံင်ဂတမုက်ကၟဳစိင်)၊ ဟန်တိပြာသာတ်ဇၞော် အိုတ်မသုန်ဟာန်ဂှ် တုန်(မွဲအလန်ပၠန်) ဖုံဗၠုပ် နကဵုဍာ်ကလဟ်ထဝ် ကလဟ်သြန် ဖုံတုဲ လးဒကဝ် စုတ်ပ္ကဴထဝ်သိရ်ဝိင် ပၞေင်ဒုလေင်။ (မြဴသာ်)ဂှ် ဗၞး ဟုရာ သၟာသ္ၚိ လ္ၚောဝ် အိုတ်ဒၞာဲထာန် မသုန်ဟာန်ဂှ်)။ (မုက်အပ္ဍဲ မဟီုလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲဝွံ ဒှ်ပါင်မုက် အပ္ဍဲဗွိုင်နန်။ ပ္ဍဲနန်ဗုကာံဂှ် မုက် နွံၜါ၊ မုက်မ္ၚး ကဵု မုက်အပ္ဍဲ။ မုက်ဂှ် ဗီုဗၟာ မကော်စ ခေတ်လၟုဟ် (မုခ်ဝ) (မုခ် (မန်) ဝ (ဗၟာ)။)
ယင်ဇိဉ္ဇုင် ဇိေကႝာယ်၊ ဇိဉ္ဇုင်အတသ် ကုဇိဉ္ဇုင် စ္အေင်စသ်ၜါရ်ဂေါး မောယ်ဟာန်။ ကိယႝာ - ပြာသာတ်ဇၞောက် မောယ်ဟာန်။ ပြာသာတ် စိန္ဒြောဝ်ပန် ပန်ဟာန် ပြာသာတ်ဗိလႝုပ် မောယ်ဟာန်။ (သြိုင်နန် က၊ ၂၁ - ၂၄) (ယင်ဒယိုင်ဒကဲ၊ ဒယိုင်အတှ် ကေုာံ ဒယိုင်သအာင် စှ်ၜါဂှ် မွဲဟာန် (မွဲဂကောံ)။ ကိရိယာ ပြာသာတ်ဇၞော် မွဲဟာန်။ ပြာသာတ်စရောတ်ပန် ပန်ဟာန်။ ပြာသာတ်ဗလိုပ် မွဲဟာန်။ (ပြာသာဒ်စိန္ဒြောဝ်/စရောတ် ဟီုဂှ် ဒှ်ပြသာတ်သၟတ်ပန် မနွံပန်ဒိုဟ် ကုပြာသာတ်ဇၞော် ဗီုပြင်မတုပ် ကု ပြာသာတ်ဇၞော်။ အခိင်လၟိဟ် မအရေဝ်ဏအ် သှ်ေဒၟံင် ပ္ဍဲကျာ်စေတဳ။ စေတဳစရောတ်/စရောတ်ကျာ်၊ ကျာ်စေတဳသၟတ် မဂေတ်လဝ် စေတဳဇၞော်။)
နာမ် / နာမဝိသေသန[ပလေဝ်ဒါန်]
- ဟာန် (han)
နကဵုလၟိဟ်မဂၠိုင်နူမွဲ မၞိဟ် ဟွံသေင်မ္ဂး အရပ်အရာ ပကောံစုတ်တုပ်ပ် ဟွံသေင်မ္ဂး စၟတ်သမ္တီ မွဲဂကောံ မွဲကရောမ်။
အသေအဟာန်[ပလေဝ်ဒါန်]
အသေအဟာန် မဂွံအဓိပ္ပါယ် နကဵုမၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုင် ကောံကၠုင်မွဲစွံဂှ် နူတမ်မူလ ကၠုင်နူ မအရေဝ် ဟာန်။
ပိုန်ဟာန်[ပလေဝ်ဒါန်]
ပိုန်ဟာန် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဂအုံပိုန် (ဝါ) ပိုန်ဂမၠိုင်မကောံဒၟံင်။
လဟီုကိုန်ဂစိုတ်ဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန်]
ကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံ ခမဳတၠအရှန်ဂမၠိုင် ဂ္ၚေင်ဒေသစာရိတ်။ (မဂွံအဓိပ္ပာယ် ကျာ်တြဲ ပဂကောံ ကု ခမဳတၠအရှန်တအ်တုဲ တိတ်ဂေတ်တရဴ)။
ညးတၠကုသိုလ် နာဲဗၠာဲ မိသြန် မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်ဇာတ်ဂမၠိုင်။ (မဂွံအဓိပ္ပာယ် နာဲဗၠာဲ၊ သမ္ဘာညး မိသြန် ပံင်ကောံ ကုကောန်ဇာတ်ညးဂမၠိုင်တုဲ ကဵုလဝ်ဒါန် ပလဝ်ကုသိုလ်။)
အဓိပ္ပါယ်လတုပ်[ပလေဝ်ဒါန်]
ဂကောံ
(မွဲ)စွံ
ဂအုံ
အဓိပ္ပါယ်တၞဟ်[ပလေဝ်ဒါန်]
ဂမ္စာဲ
ပြး
ဒကး
မွဲဓဝ်
တြာဲ[ပလေဝ်ဒါန်]
- English; company, group, assortment (n), assorted (adj)