ဂၠုၚ်

မန်

ပွံက်နဲတၞဟ်

• ဂလုၚ်

နိရုတ်

ဝေါဟာကၠုၚ်နူမန်လဒေါဝ် gluṅ၊ နကဵုအဆက်နူ မန်တြေံ dluṅ၊ နကဵုမဆေၚ်စပ်ကဵုနူ မန်-ခမေန်-အခိုက်ကၞာ *d₂lu(u)ŋ ~ *d₂l(u)əŋ

ဗွဟ်ရမ္သာင်

• IPA^(key): /klɜ̤ŋ/

• ရမျာင်:

  (file)

နာမ်

ဂၠုၚ် (gluṅ)

1. ကပေါတ်ကၠောန်လဝ်နကဵုဆုလေဝ်နွံ ကၠောန်လဝ်နကဵုပသဲလေဝ်နွံတုဲ သွက်ဂွံအာကၠုၚ်ဗွဲမသၠဲလးလပါ်ဂၠံၚ်ဍာ် ။

လဟီု

1. ဓါတ်သော်ဒ္စာံတၞုၚ် ဒုၚ်နၚ်ကဵုဂၠုၚ်က္ၜၚ်၊ (ဓါတ်သော်ကျာ်တြဲဒ္စာံတၞုၚ် တပူတဗဝ်ဒုၚ်တၠုၚ်ပ္တိုန်လ္တူဂၠုၚ်က္ၜၚ်တုဲ ဖျဴနၚ်ဍုၚ်မန်)။
2. ဒေဝတဴဆုယၟုအက္ခရာ နာတ်ဗဳလာ နာတ်ဖမ္ပာ၊ ( ညးၜါၝဲကဵုဒေံ ဂွံပိုၚ်ခြာလဝ်ဇၟာပ်တၞံဆုတုဲ ဟီုစိုပ်ဂုဏ်တၞံဆုဂွံကၠောန်ဂၠုၚ်ဗွဲတုန်) ။

တၠုၚ်လအာ

1. နူဆုနွံတၟာၜါဗန်မၞိဟ်လ္ပါ်လ္တူတုဲ ရဲကေတ်ဆုဂကူနွံကဵုကြက်ဗွဲမမ္ၚိုဟ်သွက်ဂွံဒုၚ်တဝ်ကဵုဍာ်ဖ္ဍုၚ်မာန်ဂှ် ၜံက်ကၠောန်ဂၠုၚ်တဴအိုတ်ရ။
2. ဖံၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴဂၠုၚ်ကီုတုဲ လဆောဝ်တှ်ေ ဖံၚ်ဏံသုၚ်စောဲကမၠောန်ဂတမုက်မွဲလစုတ်လေဝ်နွံ၊ လ္ၚဵုဒက်ဖံၚ်ဖျေံကပေါတ်နူကၞောတ်ၜဳတေံတုဲ ဍာ်ကၞာဒးဂၠုၚ်အာကၠုၚ်ဟွံဂွံတုဲ ဒးဒက်ဖံၚ်သွက်ဂွံအာကၠုၚ်လယောဝ်ဂွံအကြာဍာ်ကၞာကၞာစောဝ်ကြုၚ်တံဂှ်ရ။
3. အခေတ်လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ဂၠုၚ်ဟီုဂှ် နဲကဲနာနာ နကဵုဆုကီု နကဵုပသဲနာနာကီုဂှ် နကဵုပညာဂတာပ်အခေတ်စောံသကီုမံၚ်ဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်ဂၠုၚ်နာနာသာ်ဂွံဆဵုမာန်ရ။

ဖဵု

1. ဂၠုၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်ဖဵုနူအခေတ်ကၠာတေံတုဲ ညံၚ်ရဴတိတ်တရဴပေါဲဗတိုက်သပုန်လပါ်ဂၠံၚ်ဍာ်လေဝ် ဒးသုၚ်စောဲဂၠုၚ်တုဲ အာကၠုၚ်လုပ်သပုန်ပေါဲဗတိုက်ကီုလပါ်ဂၠံၚ်ဍာ်ရ။
2. ဂၠုၚ်ဒှ်သွက်သ္ဂောံပလံၚ်ကပေါတ်နာနာသာ်တုဲ မွဲဍုၚ်ကဵုမွဲဍုၚ်လေဝ် စကာကၠုၚ်ဂၠုၚ် နူစအခေတ်ကၠာတေံကဵုတ္ၚဲဏံဏီရ။
3. ညံၚ်ရဴသၟာတမ္ၚာရဲညးနွံတမ်ဇိုၚ်သြၚ်ၜဳတံဂှ်လေဝ် ညးတံဂယျိုၚ်အာလမျီုနကဵုကမၠောန်တမ္ၚာတုဲ ဂၠုၚ်မွဲဟီုဂှ် ဒှ်အဓိကသွက်ညးတံဗွဲမလောန်ရ၊ လဆောဝ်တှ်ေ ပိုန်ဒြပ်ညးတမ္ၚာတံနွံၚုဟ်မးဇၞော်အိုတ်အတိုၚ်မွဲဘဝညးတံဂှ်လေဝ် ဂၠုၚ်မွဲဟီုဂွံမံၚ်ရ၊ ဟိုတ်နူဂၠုၚ်တုဲ ညးတံဂွံရပ်ၚုဲက သွက်ဂွံဂယျိုၚ်အာလမျီုဂကောံအိန်ထံၚ်ညးတံစဵုတ္ၚဲဏံမာန်ရ။

ဝေါဟာလွာ

• ဂၠုၚ်ကၠိက် (gluṅklik)
• ဂၠုၚ်ကၠဵု (gluṅkleu)
• ဂၠုၚ်က္ၜၚ် (gluṅkṗaṅ)
• ဂၠုၚ်ဂၠဴ (gluṅglao)
• ဂၠုၚ်ဒုန် (gluṅdun)
• ဂၠုၚ်ယာ (gluṅyā)

 

ဝေါဟာတၟုပ်

1. ဖံၚ်
2. က္ၜၚ်

ဝေါဟာဒစး

1. တၟံကလောံ
2. သံၚ်ဗတဳ
3. ဗြဴဂူကျာထတ်

တြာဲ

• ဗၟာ လှေ (hle)
• သေံ เรือ
• အင်္ဂလိက် boat