ကောန်တာဲ

မန်

ကောန်တာဲ

နာမ်

• ကောန်တာဲ (kontāy)

1. ကၠောန်လဝ်နကဵုဆု၊ဒုန်တုဲ သွက်ဂွံဇူဒီုပ္ဍဲကၠအ်ဝါ၊ လ္ၚဵုဂှ် သိုၚ်လဝ်ကောန်တာဲတုဲ သွက်ဂွံမံၚ်မွဲခဏ ကၠာသိုၚ်သ္ၚိဟွံဂွံတုဲဏီ။

ပ္ၚံက်အဓိပ္ပါဲတၞဟ်

1. ကောန်တာဲဟီုမ္ဂးဂှ် သၟာပရေၚ်တဵုလွဳတံ သိုၚ်လဝ်ပ္ဍဲကၠအ်ပ္ဍဲဝါတေံတုဲ ဒှ်သွက်ဂွံဇူဒီုအခိၚ်စပုၚ် အခိၚ်ဍောၚ်ကွိၚ်တုဲ ဒှ်သွက်ဂွံဇူမွဲဒၞာဲ နွံကဵုကၟဳ နွံကဵုသၞိၚ် ကြပ်တုပ်မံၚ်သ္ၚိ။
2. ကောန်တာဲလ္ၚဵုဂှ် တၠကၠအ်တၠဝါတံ ညးတံသိုၚ်လဝ်ခိုၚ်ၚ်ခိုဟ်ဟ်ဇၞော်ဇၞော်တုဲ ညံၚ်ရဴသ္ၚိကီုတုဲ လ္ၚဵုဂှ်မံၚ်ပ္ဍဲကောန်တာဲသ္ပညံၚ်သ္ၚိလေဝ်နွံရ၊ ဆဂး ယဝ်ရနွံပ္ဍဲဂြိုပ် သ္ၚိဟွံဆက်ဏီမ္ဂးတှ်ေ ဗွဲမဂၠိုၚ်တှ်ေ ညးကော်စကောန်တာဲ၊(တာဲ)ကၠအ်မဒှ်ရ။
3. ညံၚ်ရဴမၚ်ဗၠာဲမာတၚ်ဗောဓိသတ်ပိုဲ အခိၚ်ဒှ်ခါဲဒုတ် နွံယၟုမာတၚ်ဂဂှ်လေဝ် သ္ၚိဟွံမွယ် နဒဒှ်ဝါတ်တုဲ အာဒၟံၚ်ပ္ဍဲသုသာန်သ္ပဒၞာဲသတိက်တၚ်တုဲ သိုၚ်လဝ်ကောန်တာဲဍောတ်တ်မွဲမဂှ် ကော်စကောန်တာဲမဒှ်ရ။

ဝေါဟာတၟုဟ်

1. ကောန်တာဲကၠအ်
2. ကောန်တာဲဝါ
3. ကောန်တာဲမၚ်ဒူရေန်
4. ကောန်တာဲမၚ်သတ်သိၚ်ဃဵု
5. ကောန်တာဲမၚ်ကမၠတ်
6. ကောန်တာဲခါဲဒုတ်
7. ကောန်တာဲတိက်ဒုၚ်ဝေၚ်ကျာ
8. ကောန်တာဲစွံသၞေဝ်ကေဝ်

ဝေါဟာလွာ

1. ကောန်တာဲ
2. တာဲ
3. ကောန်တာဲကောန်ပၞာန်
4. ကောန်တာဲမၚ်ကၚ်
5. ဒၞာဲဗက်အကံက်ကြာဂြိုပ်ခြော်ဒဵု
6. ကောန်တာဲမၚ်ပန်သတ်ဂြိုပ်

ဝေါဟာဒစး

1. သ္ၚိတိုက်
2. သ္ၚိ
3. ဘာ

ဖဵု

1. ကောန်တာဲဟီုဂှ် ဒှ်ဒၞာဲသၟာကၠောန်ကၠအ်ကၠောဝါဗ္ၚတံ ဒှ်သွက်ဂွံဇူဒီုခိုဟ်မွဒၞာဲရ၊ ဇၟာပ်ကၠအ်ဝါလေဝ် ကောန်တာဲဏံသိုၚ်လဝ်နွံဖအိုတ်တုဲ တန်တဴကဵုညးလဵုမွဲ သိုၚ်လဝ်ခိုဟ်ပရေံနွံၜါသာ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်သိုၚ်လဝ်ၜိုတ်ဓမ္မတာ မံၚ်ဂွံဇူဂွံ ဟွံဒးဗြဲတ္ၚဲတှ်ေလေဝ်မံၚ်ဂွံရ၊ လ္ၚဵုသိုၚ်လဝ်ခိုဟ်ဟ် တုပ်ကဵုသ္ၚိတုဲ ဇူဒီုမံၚ်အာအိုတ်ရ၊ ယဝ်ရသိုၚ်လဝ်ခိုဟ်ဟ်ကီုလေဝ် ဗွဲမဂမၠိုၚ်တှ်ေ ကောန်စတာဲကၠအ်(သ္ၚိကၠအ်)မဒှ်ရ။
2. ကောန်တာဲကောန်ပၞာၚ်ဗက်အကံက်ဂှ်တှ်ေ သိုၚ်လဝ်နွံဆကၟဳညိညတုဲ ဒှ်ဒၞာဲသွက်ဂွံဗက်အကံက်အခေါၚ် မၞိဟ်အာကၠုၚ် ကွဳစက်ကာအာကၠုၚ်တုဲ သိုၚ်လဝ်ဟွံခိုဟ်စကွေံတုဲ နွံဆကၟဳဟွံဒးတ္ၚဲဗြဴတုဲ ဂွံဆသၞိၚ်ညိ ညးတံကောန်စကောန်တာဲဗက်အကံက်ရ။
3. သ္ၚိလေဝ် လ္ၚဵုဟွံကော်သ္ၚိတုဲ သိုၚ်လဝ်နွံအကြာကွာန်သ္ၚိညးဂမၠိုၚ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူသိုၚ်လဝ်နကဵုဒုန်ဓမ္မတာ သိုၚ်လဝ်ဟွံမွယ်ကဵုၚုဟ်မးကပေါတ်တံဂှ်တုဲ သိုၚ်လဝ်သွက်ညးဝါတ်တ်သြန်ဟွံမွယ်တံဂှ် လ္ၚဵုညးကော်သ္ၚိလေဝ်နွံ၊ လ္ၚဵုညးကော်ကောန်တာဲလေဝ်နွံရ။

တြာဲ

1. မြန်မာ
2. သေံ
3. အေၚ်္ဂလိခ်