အောက်သဳဂေန်
ပွံင်အက္ခရ်နဲတၞဟ်
[ပလေဝ်ဒါန်]အံက်ဇြဳဂျေန် ဂၠေအ်လဝ်နူအင်္ဂလိက် oxygen နူပြင်သေတ် oxygène၊ နူတမ် ကၠုင်နူ ဂရိတ် oxys "ကေက်, ဗစး" + genes "လဒက်ပတိတ်၊ မကၠောန်ပတိတ်။ (နူတမ် စှ်ေစိုတ် အောက်သဳဂေန်ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုင် နူ ဓါတ်ဗ္စး)
ဗွဟ်ရမ္သာင်
[ပလေဝ်ဒါန်]နာမ်
[ပလေဝ်ဒါန်]အောက်သဳဂေန် (ʼoksīgen) ဒြဗ်ဓာတု မဒှ်နကဵုသၟုဟ် မဟွံမဲကု သၟူ ကေုာံ အသာ်။ အောက်သဳဂေန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵု ကျာ လတူဂၠးတိဏအ် နွံဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ဒှ်အရာအဓိက သွက်တၞံ၊ သတ်တအ် ဂွံဂျိုင်မာန်။
- ကျာဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု ဓါတ်အဓိကၜါ နိတြဝ်ဂေန် ကဵု အောက်သဳဂေန်။
- ညးမဗၠိုပ်ဍာ်ဇမျိုဟ်တအ်ဂှ် ဒးဗအ်လဝ် အောက်သဳဂေန် ပ္ဍဲကဵုစးညးတအ်။